Gra o tron Wiki
Advertisement
Essos

Essos – największy z trzech znanych kontynentów na świecie. Leży na wschód od Westeros i na północ od Sothoryos, rozciąga się od Morza Dreszczy na północy do Morza Letniego na południu i od wąskiego morza na zachodzie do ziem wokół Nefrytowego Morza na wschodzie. W przeciwieństwie do Westeros, Essos nie jest kontrolowany przez jeden podmiot polityczny, lecz zamieszkany przez wiele różnych narodów i ma bardzo zróżnicowaną geografię. Nie istnieje jeszcze mapa całej powierzchni kontynentu.

W powieści, kontynent jest nazywany „wschodnim kontynentem”, „poza Wąskim Morzem” lub po prostu „Wschodem”. George R.R Martin nazwał go „Essos” w połowie 2008 roku w wywiadzie, a później oficjalnie to potwierdził.

Geografia[]

Essos jest podzielone na kilka odrębnych obszarów kulturowych i geograficznych.

Większość zachodniej części kontynentu jest w posiadaniu dziewięciu wolnych miast, a mianowicie Braavos, Lorath, Pentos, Norvos, Qohor, Myr, Tyrosh, Lys i Volantis. Każde z nich jest potężnym handlowym miastem-państwem i wiele z nich kontroluje szerokie połacie terenu wokół nich. Pomiędzy południowymi miastami znajdują się Ziemie Sporne (o które walczyły przez prawie cztery wieki Lys, Myr, Tyrosh i Volantis). W północno-zachodniej części tego regionu jest Andalos, ojczyzna Andalów, obecnie w większości niezamieszkałe pustkowie. Na północ od tego regionu teren jest górzysty, z wieloma bogatymi kopalniami, szczególnie na wzgórzach Norvos. Te góry są źródłem dla kilku rzek, które wspólnie tworzą ogromną Rhoyne, płynącą na południe przez setki mil przed ujściem w Volantis do Morza Letniego.

Na wschód od Wolnych Miast, poza Puszczą Qohoricką, leży ogromne Morze Dothraków, dom koczowniczego narodu jeźdźcow koni. Żyją oni w dużych klanach zwanych khalasarami, są rasą konnych wojowników często najeżdżających sąsiednie ziemie. Morze Dothraków rozciąga się na ponad dwa i pół tysiąca mil na wschód i kończy na łańcuchu górskim zwanym Górami Kości.

Na południowy-wschód od Wolnych Miast leży Półwysep Valyriański. Dawniej ciepły i przyjemny kraj, został doszczętnie zniszczony około czterech wieków temu w katakliźmie wulkanicznym zwanym Zgubą Valyrii. Miasto Valyria leży teraz na przybrzeżnej wyspie, oddzielonej od lądu przez niegościnne Dymiące Morze. Aktywność wulkaniczna jest nadal niesłabnąca, zatem uniemożliwia wszelkie próby ponownego przesiedlenia. Jedynie w północnej części tego regionu istnieją trwałe miasta; nadmorskie Elyria i Tolos oraz złowrogie Mantarys. Na wschodzie Półwyspu Valyriańskiego leży Zatoka Smoków z miastami Meereen, Yunkai i Astapor; te bogate i potężne miasta służą jako centrum światowego handlu niewolnikami. Dothrakowie często sprzedają tam swoich jeńców, jeśli potrzebują złota.

Na południe od Zatoki Smoków mieszka naród Ghiscarczyków, który twierdzi, że odziedziczył berło starożytnego Imperium Ghiscarskiego. Dotychczas Ghiscarczycy stworzyli kilka małych osiedli wzdłuż wybrzeża Zatoki Żalu i na przybrzeżnej wyspie Ghaen.

Na wschód od Zatoki Smoków oddzielone od Morza Dothraków przez rzekę Skahazadhan, leży spokojne królestwo Lhazar. Lhazareńczycy są ludźmi nieprzystosowanymi do wojny, wolą spokojne życie pasterzy owiec. Dothrakowie często najeżdżają ten region by ukraść bydło i zabrać niewolników.

Na wschód od Lhazaru leży czerwone pustkowie, surowa pustynia usiana zrujnowanymi miastami i z kilkoma tylko źródłami wody. Rozciaga się na wschód w Góry Kości i na południe do Morza Letniego. Na południowym wschodzie czerwonego pustkowia, leży wielkie miasto Qarth; znajduje się ono na brzegu Cieśniny Qarth (zwaną też Nefrytową Bramą). Cieśnina oddziela kontynent od dużej wyspy – Wielkiej Moraq i łączy Morze Letnie z Morzem Nefrytowym.

Na północ od Morza Dothraków leży wyspa Ibben. Ibbeńczycy są znanymi żeglarzami, których zwykle można znaleźć w wielu portach świata. Zajmują się oni głównie połowem wielorybów. Tworzą rownież małe kolonie na północnym wybrzeżu Essos.

Na wschód od Ibben, Gór Kości i Qarthu, twarde fakty ustępują ziemiom plotek i pieśni. Wzdłuż północnego wybrzeża, poza Ibben, leży ogromny archipelag zwany Tysiącem Wysp. Położone u wschodniego podnóża Gór Kości leżą ruiny legendarnych miast: Kayakayanaya, Samyriana i Bayasabhad. Poza nimi znajduje się szeroka połać pustego lądu znana jako Wielkie Morze Piasku oraz Kurczące się Morze, które kiedyś było ogromnym śródlądowym morzem, a teraz jest zbiorem małych jezior. Na północ od nich leżą Równiny Jogos Nhai, a na wschód od równin porośnięte lasami ziemie Mussovy. To, co znajduje się na wschód od Mussovy nie jest znane nawet legendom. Na południe od Mussovy leży szare pustkowie, kanion zwany Dry Deep i czerwono zabarwione jezioro znane jako Krwawe Morze.

Na wschód od Qarthu i na południe od Wielkiego Morza Piasku i Drżącego Morza spoczywa legendarne królestwo Yi Ti. Yi Ti rozciąga się wzdłuż północnego wybrzeża Morza Nefrytowego i składa się z wielkich miast i gorącej dżungli. Jest to centrum bogactwa na Nefrytowym Morzu, a żaglowce z całego świata przypływają tam by handlować.

Na wschód od Yi Ti i na południe od szarego pustkowia i Dry Deep leżą Góry Jutrzenki. Na południe od nich leży obszar gór i pagórków pogrążonych w ciemności, znane jako Krainy Cienia lub po prostu Cień. Obszar ten rozciąga się na południe wzdłuż górzystego półwyspu, aż do miasta portowego Asshai. Asshai usytuowane jest w miejscu gdzie Nefrytowe Morze spotyka się z Szafranową Cieśniną. Co leży poza Asshai i cieśniną na wschodzie nie jest znane, choć na południe od cieśniny leży mało znany kontynent Ulthos.

Klimat i pory roku[]

Tak jak Westeros, Essos jest podatne na długie i nieprzewidywalne pory roku. Jednak, ponieważ leży bardziej na południe niż Westeros, te wahania sezonowe są o wiele łagodniejsze. Temperatury w zimie są mimo to wystarczająco niskie, by zamarzała woda w kanałach Braavos. Większy rozmiar Essos skutkuje odpowiednio większymi pasmami górskimi, wyższymi niż cokolwiek w Westeros, a także wielkimi równinami takimi jak Jogos Nhai czy Morze Dothraków oraz pustyniami, np. czerwone pustkowie.

Wielkość[]

Essos jest większe niż Westeros, ale biorąc pod uwagę, że jego wschodne wybrzeże nie zostało odwzorowane na mapie, niemożliwe jest oszacowanie pełnego rozmiaru kontynentu. Odwzorowana część Essos rozciąga się na około sześć tysięcy mil na wschód, od wąskiego morza i na trzy tysiące mil z północy na południe w najszerszym miejscu (między Asshai a wybrzeżem Mussovy). Kontynent jest węższy na zachodzie, z mniej niż dwoma tysiącami mil dzielącymi północne i południowe wybrzeża regionów Wolnych Miast.

Populacja[]

Biorąc pod uwagę brak centralnej administracji, szacowanie populacji kontynentu Essos jest niemożliwe. Jednak wiadomo, że większość z Wolnych Miast i miast Zatoki Smoków posiada populacje w setkach tysięcy, a khalasary Dothraków składają się z dziesiątków tysięcy (khalasar Khala Drogo był znany jako niezwykle duży, składał się z czterdziestu tysięcy jeźdźców i sześćdziesięciu tysięcy innych zwolenników). Ludność Essos musi być zatem większa niż Westeros, a ta jest rzędu milionów lub dziesiątek milionów.

Rząd[]

Wolnymi Miastami rządzą rady, osoby wybierane na drodze elekcji i władcy dziedziczni. W dothrackich khalasarach rządzą khalowie, wojenni dowódcy, którzy zdobyli swoją pozycję poprzez waleczność i spryt. Miastami Zatoki Smoków i Qarthu rządzą najbogatsi kupcy.

Siła militarna[]

Istnieją liczne formacje wojskowe w Essos. W przeciwieństwie do Westeros, Essosi wolą zachowywać stałe armie, wokół których można wznieść dodatkowe oddziały. Zatrudniają również najemników i armie wolnych strzelców walczących za pieniądze. Najbardziej znane takie grupy to m.in. Złota Kompania, Wrony Burzy i Drudzy Synowie. Pomimo ich sił zbrojnych, większość obywateli kontynentu żyje w strachu przed Dothrakami. Dothrakowie są najsilniejszą kawalerią w świecie, utrzymującą armie dziesiątek tysięcy jeźdźców. Choć brakuje im ciężkich zbroi, nadrabiają to w szybkości, zwinności i dyscyplinie. Jedyną siłą wojskową, która rywalizuje z Dothrakami o reputację niezwyciężonych są Nieskalani szkoleni w Astaporze niewolnicy, niezdolni do czucia bólu. Nieskalani wyróżniają się jako jedyna armia, jaką szanują Dothrakowie, gdyż ci drudzy zostali przez nich pokonani w bitwie pod Qohorem kilka wieków temu.

Religia[]

Essos jest galimatiasem licznych, niekiedy konkurujących ze sobą przekonań religijnych. W Braavos znajduje się wiele świątyń poświęconych rozlicznym bogom i pozwala na oddawanie czci jakiemukolwiek. Jest to jedyne miejsce poza Westeros gdzie znajduje się sept Wiary Siedmiu. Wolne Miasto Lys czci boginię miłości, podczas gdy obywatele Qohoru oddają cześć bogu o nazwie Czarny Kozioł. Pijany Bóg i Trio są znanymi bóstwami w Tyrosh. Księżycowe bóstwo jest czczone przez Księżycowych Pieśniarzy i jest najpopularniejszą religią w Braavos (od założenia przez nich miasta osiem wieków temu).

R'hllor, Pan Światla, jest popularnym bóstwem całego Essos. Religia ta ma świątynie w Lys, Braavos i Volantis, jest znana w Zatoce Niewolniczej, a centrum kultu posiada w odległym Asshai.

Lhazareńczycy czczą Wielkiego Pasterza, podczas gdy Dothrakowie składają hołdy Wielkiemu Rumakowi, bóstwu, które szanuje siłę i wytrzymałość.

Ghiscarczycy wyznają religię opartą wokół Światyń Gracji, które znajdują się w każdym z ich głównych miast (w tym Meereen i Astapor). Każda świątynia jest prowadzona przez Zieloną Grację. W tej religii o wiele większą rolę odgrywają kapłanki, a kapłanów jest zaledwie kilku lub wcale.

Qarth wyróżnia się brakiem świątyń czy rodzimej religii. Może to być spowodowane Nieśmiertelnymi (zakon czarnoksiężników).

Ludność[]

Essos jest domem dla wielu ras i grup etnicznych (chociaż, w przeciwieństwie do Westeros, nie znajdzie się tu nieludzkich ras, a przynajmniej nie są one znane). Wolne Miasta są zdominowane przez ludzi valyriańskiego pochodzenia, choć niektórzy żyjący mają w sobie krew Andalów i Rhoynarów. Dothrakowie są dominującą grupą centralnej części kontynentu, ale nastąpiło przemieszanie pomiędzy nimi a innymi narodami, które podbili. Miasta Zatoki Smoków i Ghiscarczyków na południu są pochodzenia ghiscarskiego. Poza Górami Kości leżą rzadziej spotykane narody, takie jak Jogos Nhai, Asshai i ludzi z Cienia, którzy wśród obcych chodzą zamaskowani.

Magia[]

W Westeros i większości ziem zachodniej Valyrii, magia to mityczna siła. Nie zarejestrowano używania magii w Westeros od czasu Zguby Valyrii lecz przekazy te nie są wiarygodne. Jednak w krajach na wschód od Valyrii magia pozostaje potężną siłą. Nieśmiertelni z Qarthu władają mocami niesamowitymi i dziwacznymi, podczas gdy Władcy Cieni z Asshai są zdolni do czynów wielkich i strasznych (w tym przywracania ludzi – poniekąd – z martwych i używanie cieni jako zabójców). W minionych wiekach osoby reprezentujące te i inne grupy przybyły do Westeros i odkryły, że umiejętności ich opuszczają. Natomiast w ciągu ostatnich dwóch lat moc magii w Westeros wydaje się zwiększać i umiejętności które tak długo były utracone, wydają się wracać. Nie jest to jednak powszechnie znane, ani akceptowane. Powód powrotu magii na zachód może być związany z narodzinami smoków, ale nie jest to potwierdzone.

Advertisement